PERTANYAAN :
Assalamualaikum ustadz..
Mau tanya lagi,
Bagaimana hukum mengubur jenazah bersama peti mati? Karena ada daerah yang tanah pekuburannya baru satu meter sudah keluar air. Seperti di kalimantan.
JAWABAN :
Waalaikumussalam warohmatullahi wabarokatuh..
Mengubur mayat dengan peti hukumnya makruh karena termasuk idho’atul maal. Terkecuali jika tanah pemakaman berair atau karena kemaslahatan lainnya
اعانة الطالبين ٢/١١٧مكتبة طه فوترا
و كره صندق الالنح نداوة فيجب……..قوله وكره صندوق) اى جعل الميت فيه لانه ينافى الاستكانة و الذل المقصودين من وضعه فى التراب و لان فيه اضاعة مال و عبارة الروض و شرحه و يكره صندوق اى جعل الميت فيه و لا تنفذ و صيته بذلك فان احتيج الى الصندوق لنداوة و نحوها كرخاوة فى الارض فلا كرهة و هو اى الصندوق المحتاج اليه من راس المال كالكفن و لانه من مصالح دفنه الواجب انتهى ملخصا
Jika menilik lafadz :
و هو اى الصندوق المحتاج اليه من راس المال كالكفن و لانه من مصالح دفنه الواجب
Meski peti sangat diperlukan demi kemaslahatan mayit, tetapi tak dapat menggugurkan kewajiban pengkafanan.
Sekira mayat dimasukkan peti tapi tidak dikafnani maka ia ibarat orang dalam kamar yang telanjang padahal penutupan aurat pada haq Allah adalah lebih utama ;
اعانة الطالبين ٢/ ١١٢
لان ساتر العورة حق الله تعالى قياسا على الحي قال الكردى حاصل ما اعتمده الشارح فى كتبه ان الكفن ينقسم على اربعة اقسام حق الله تعالى و هو ساتر العورة و هذا لا يجوز لاحد اسقاطه مطلقا….
Mayit dibungkus dengan daun pisang ? jangankan daun pisang rumput-rumputan juga boleh…
و يحرم التكفين فى جلد ان و جد غيره و كذا الطين و الحشيش فان لم يوجد ثوب وجب جلد ثم حشيش ثم طين فيما استظهره شيخنا
Kita semua sudah sama-sama tahu dan mengerti bahwa pengkafanan mayat adalah sebagian dari hal penting dan wajib dalam prosesi tajhiz janazah. Hubungannya dalam hal ini bahwa kewajiban menutup aurat atas orang yang masih hidup karena unsur efek yang berupa fitnah, bukan karena aurat itu sendiri. Sehingga apabila seseorang telah meninggal dunia maka padanya terdapat hak Allah yang harus dipenuhi, yakni menutup auratnya, dan hak mayat yaitu menutup seluruh badannya. Oleh karena demikian, hak Allah tak bisa gugur biar bagaimanapun, dan memasukkan mayat ke dalam peti mati itu belum menggugurkan hak Allah, dan demikian juga hak mayat. Hal ini bisa diambil mafhum dari ibarot berikut :
ﺇﻋﺎﻧﺔ ﺍﻟﻄﺎﻟﺒﻴﻦ – ﺍﻟﺒﻜﺮﻱ ﺍﻟﺪﻣﻴﺎﻃﻲ – ﺝ ٢ – ﺍﻟﺼﻔﺤﺔ ١٢٩
ﻓﻴﺠﺐ ﺇﻟﺦ ﺗﻔﺮﻳﻊ ﻋﻠﻰ ﺍﻻﺧﺘﻼﻑ ﺑﺎﻟﺬﻛﻮﺭﺓ ﻭﺍﻷﻧﻮﺛﺔ.ﻭﻗﻮﻟﻪ: ﻣﺎ ﻳﺴﺘﺮ ﻏﻴﺮ ﺍﻟﻮﺟﻪ ﻭﺍﻟﻜﻔﻴﻦ ﺃﻱ ﻭﻫﻮ ﺟﻤﻴﻊ ﺑﺪﻧﻬﺎ.ﻗﻮﻟﻪ: ﻻﻥ ﺣﻖ ﻟﻠﻪ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺃﻱ ﻻﻥ ﺳﺎﺗﺮ ﺍﻟﻌﻮﺭﺓ ﺣﻖ ﻟﻠﻪ ﺗﻌﺎﻟﻰ، ﻗﻴﺎﺳﺎ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺤﻲ.
ﻗﺎﻝ ﺍﻟﻜﺮﺩﻱ: ﺣﺎﺻﻞ ﻣﺎ ﺍﻋﺘﻤﺪﻩ ﺍﻟﺸﺎﺭﺡ ﻓﻲ ﻛﺘﺒﻪ ﺃﻥ ﺍﻟﻜﻔﻦ ﻳﻨﻘﺴﻢ ﻋﻠﻰ ﺃﺭﺑﻌﺔ ﺃﻗﺴﺎﻡ: ﺣﻖ ﺍﻟﻠﻪ ﺗﻌﺎﻟﻰ: ﻭﻫﻮ ﺳﺎﺗﺮ ﺍﻟﻌﻮﺭﺓ، ﻭﻫﺬﺍ ﻻ ﻳﺠﻮﺯ ﻻﺣﺪ ﺇﺳﻘﺎﻃﻪ ﻣﻄﻠﻘﺎ. ﻭﺣﻖ ﺍﻟﻤﻴﺖ: ﻭﻫﻮ ﺳﺎﺗﺮ ﺑﻘﻴﺔ ﺍﻟﺒﺪﻥ، ﻓﻬﺬﺍ ﻟﻠﻤﻴﺖ ﺃﻥ ﻳﻮﺻﻲ ﺑﺈﺳﻘﺎﻃﻪ ﺩﻭﻥ ﻏﻴﺮﻩ. ﻭﺣﻖ ﺍﻟﻐﺮﻣﺎﺀ: ﻭﻫﻮ ﺍﻟﺜﺎﻧﻲ ﻭﺍﻟﺜﺎﻟﺚ، ﻓﻬﺬﺍ ﻟﻠﻐﺮﻣﺎﺀ ﻋﻨﺪ ﺍﻻﺳﺘﻐﺮﺍﻕ ﺇﺳﻘﺎﻃﻪ ﻭﻟﻤﻨﻊ ﻣﻨﻪ ﺩﻭﻥ ﺍﻟﻮﺭﺛﺔ. ﻭﺣﻖ ﺍﻟﻮﺭﺛﺔ: ﻭﻫﻮ ﺍﻟﺰﺍﺋﺪ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺜﻼﺙ، ﻓﻠﻠﻮﺭﺛﺔ ﺇﺳﻘﺎﻃﻪ ﻭﺍﻟﻤﻨﻊ ﻣﻨﻪ. ﻭﻭﺍﻓﻖ ﺍﻟﺠﻤﺎﻝ ﺍﻟﺮﻣﻠﻲ ﻋﻠﻰ ﻫﺬﻩ ﺍﻷﻗﺴﺎﻡ ﺇﻻ ﺍﻟﺜﺎﻧﻲ ﻣﻨﻬﺎ، ﻓﺎﻋﺘﻤﺪ ﺃﻥ ﻓﻴﻪ ﺣﻘﻴﻦ، ﺣﻘﺎ ﻟﻠﻪ ﺗﻌﺎﻟﻰ، ﻭﺣﻘﺎ ﻟﻠﻤﻴﺖ. ﻓﺈﺫﺍ ﺃﺳﻘﻂ ﺍﻟﻤﻴﺖ ﺣﻘﻪ ﺑﻘﻲ ﺣﻖ ﺍﻟﻠﻪ ﺗﻌﺎﻟﻰ، ﻓﻠﻴﺲ ﻷﺣﺪ ﻋﻨﺪﻩ ﺇﺳﻘﺎﻁ ﺷﺊ ﻣﻦ ﺳﺎﺑﻎ ﺟﻤﻴﻊ ﺍﻟﺒﺪﻥ. ﺍﻫ.
Terkecuali situasinya memang darurat, seperti tidak menemukan penutup sama sekali, maka memasukkan mayat ke dalam peti mati sudah dianggap cukup, dan hal demikian wajib dilakukan.
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
Sesuai kesepakatan ulama dimakruhkan mengubur jenazah dalam peti karena termasuk bid’ah kecuali kalau ada udzur seperti di tanah yang lembab atau gembur berair atau adanya binatang buas yang akan menggalinya walaupun sudah padat yang sekiranya tidak akan bisa terlindungi kecuali dimasukan ke dalam peti, atau jenazah wanita yang tidak punya mahram, dalam hal ini maka tidak dimakruhkan menggunakan peti mati untuk kemaslahatan,bahkan bila diperkirakan adanya binatang buas maka hukumnya menjadi wajib.
– Tuhfah almuhtaj jilid 3 hal 194 :
(يكره دفنه في التابوت)إجماعالانه بدعة(إلالعذر)ككون الدفن في أرض ندية بتخفيف التحتية أورخوة بكسرأوله أوفتحه أوبهاسبع تحفرأرضهاوإن أحكمت أوتهري بحيث لايضبطه إلاالتبوت أوكان إمرأة لامحرم لهافلايكره للمصلحة بل لايبعدوحوبه في مسألة السباع ان غلب وجودهاومسألة التهري
– I’anah At-tholibin jilid 2 hal 117 :
وكره صندق إلالنحونداوة فيجبه
Dan dimakruhkan menggunakan peti mati kecuali semisal berada di tanah yang lembab berair maka hukumnya wajib.
ويكره دفنه في تابوت) بالإجماع لأنه بدعة، (إلاَّ في أرض ندية) بسكون الدال وتخفيف التحتية، (أو رخوة) وهي بكسر الراء أفصح من فتحها: ضدّ الشديدة، فلا يكره للمصلحة؛ ولا تنفذ وصيته به إلاَّ في هذه الحالة. ومثل ذلك ما إذا كان في الميت تَهْرِيَةٌ بحريق أو لذع بحيث لا يضبطه إلاَّ التابوت، أو كانت امرأة لا محرم لـها كما قالـه المتولّي لئلاّ يمسّها الأجانب عند الدفن أو غيره. وَأَلْحَقَ في الوسيط بذلك دَفْنَهُ في أرض مسبعة بحيث لا يصونه من نَبْشِها إلاَّ التابوت
ﺇﻋﺎﻧﺔ ﺍﻟﻄﺎﻟﺒﻴﻦ – ﺍﻟﺒﻜﺮﻱ ﺍﻟﺪﻣﻴﺎﻃﻲ – ﺝ ٢ – ﺍﻟﺼﻔﺤﺔ ١٣١
ﻭﻟﻮ ﻟﻢ ﻳﻮﺟﺪ ﺇﻻ ﺣﺐ، ﻓﻬﻞ ﻳﺠﺐ ﺍﻟﺘﻜﻔﻴﻦ ﻓﻴﻪ ﺑﺈﺩﺧﺎﻝ ﺍﻟﻤﻴﺖ ﻓﻴﻪ ﻷﻧﻪ ﺳﺎﺗﺮ؟ ﻓﻴﻪ ﻧﻈﺮ، ﻭﻻ ﻳﺒﻌﺪ ﺍﻟﻮﺟﻮﺏ.
نهاية الزين في إرشاد المبتدئين (ص: 154)
ويكره أن يجعل له فرش ومخدة وصندوق لم يحتج إليه لأن في ذلك إضاعة مال –، أما إذا احتيج إلى الصندوق لنداوة أو نحوها فلا يكره
Wallahu a’lamu bisshowab..